Historia Poręby Żegoty

Wieś położona jest przy drodze 780 Kraków – Oświęcim w bezpośrednim sąsiedztwie Alwerni, Brodeł i Grojca.

Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z XIV wieku. W latach 1325-1327 parafia wymieniona jest w wykazie zbiórki świetopietrza.
Istniał tu wówczas kościół drewniany. Obecny kościół murowany p.w. św. Marcina i Małgorzaty ufundował Franciszek Szwarcenberg-Czerny w roku 1762.

Kolejni właściciele Poręby Żegoty należeli do fundatorów alwernijskiego klasztoru, a sama Alwernia u początków swojego istnienia uważana była za jej część.  

Poręba na przestrzeni wieków była własnością Korycińskich, Porębskich, a później Szwarcenberg - Czernych i Szembeków.

W 1898 roku świątynię rozbudował krakowski architekt Zygmunt Hendel. Kościół jest jednonawowy, z wieżą zwięczoną baniastym hełmem. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na marmurowe ołtarze pochodzące z Katedry Wawelskiej, a przeniesione tu na przełomie XIX-XX wieku.Wyróżniają się także obrazy takich mistrzów jak: Michał Stachowicz i Wojciech Eliasz.

Drugim ważnym zabytkiem Poręby są ruiny pałacu należącego kolejno do Korycińskich, Szwarcenberg-Czernych oraz (do II wojny światowej) Szembeków. Pierwszy dwór powstał w tym miejscu w XVII stuleciu. Obecny pałac powstał w kilku etapach pomiędzy końcem XVII wieku a początkiem XX wieku, kiedy przebudował go architekt Tadeusz Stryjeński. W pałacu spalonym w 1945 roku i częściowo rozebranym, znajdowała się cenna biblioteka oraz bogate zbiory sztuki. W ostatnim czasie podjęto prace zmierzające do odbudowy pałacu. Zostały one jednak przerwane ze względu na wycofanie się nowego właściciela. W całości zachowała się jedynie oficyna, zamieszkana do dziś. W parku dworskim znajduje się zdewastowana kaplica-mauzoleum Szembeków z lat 1920-1922, z posągiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W parku istniała też sztuczna grota z posągiem Neptuna. W otoczeniu pałacu, przy drodze w kierunku Alwerni widoczne są stawy rybne oraz kamienna figura św. Jana Nepomucena.

Pomiędzy Porębą-Żegoty a Brodłami znajdują się urokliwe Gaudynowskie Skały. Jest to jeden z najbardziej malowniczych odcinków Jury. Skały podzielone są głębokim i szerokim wąwozem. Odnaleźć tu można wiele roślin skalnych. Gaudynowskie Skały to wymarzony teren na rekreację i wypoczynek w bliskości z nieskażoną przyrodą.